Τετάρτη 8 Σεπτεμβρίου 2010

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ INCEPTION...

Κατ' αρχήν στην ταινία δεν χρειάζεται να πούμε τίποτα για το σενάριο (μηχανήματα, ουσίες, πλοκή κτλ). Ένα είναι το θέμα: Το όνειρο μέσα στο όνειρο, η αμφισβήτηση της πραγματικότητας που ζούμε. Αυτά βέβαια δεν είναι ευρήματα κανενός εξυπνακίδη Αμερικάνου σκηνοθέτη. Το θέμα το έθεσε ο μεγάλος Ντεκάρτ πριν 400 χρόνια όταν ο κόσμος μας βγήκε από την θεολογία και τον Μεσαίωνα με το "εγχειρίδιο" της επιστημονικής σκέψης του Ντεκάρτ:  "Λόγος περί της Μεθόδου", ιδίως μέρος τέταρτο, εκδόσεις Παπαζήση 1976.
 
Θυμάμαι ότι την πρώτη φορά που ξενύχτησα με τον "Λόγο περί της Μεθόδου" του Ντεκάρτ είχα μείνει ξάγρυπνος για πάνω από 24 ώρες βρισκόμενος για πρώτη φορά στη ζωή μου σε τέτοια πρωτοφανή για μένα διανοητική υπερδιέγερση.  Όταν ξημέρωσε κάθε άλλο παρά νύσταζα, ήμουν φοβερά ενθουσιασμένος σαν να είχα κάνει μια μεγάλη ανακάλυψη και σκεφτόμουν με ποιον θα μπορούσα να τα συζητήσω όλα αυτά, ασφαλώς δεν υπήρχε κανένας για τέτοιες συζητήσεις και ευτυχώς που δεν επιχείρησα από τον ενθουσιασμό μου να μιλήσω με κανένα γιατί θα με περνούσαν για τρελό.
 
Έτσι, ενώ ο Ντεκάρτ φαινομενικά έθετε τα μεταφυσικά του ερωτήματα, στην πραγματικότητα καθόριζε τις συντεταγμένες της ανθρώπινης λογικής και τους όρους της επιστροφής μας στον κόσμο της επιστήμης. Γι' αυτό άλλωστε ο Ντεκάρτ είναι ο κύριος θεμελιωτής της νεότερης φιλοσοφίας και διδάσκεται υποχρεωτικά σε όλα τα τμήματα φιλοσοφίας σε όλο τον κόσμο, εκτός ίσως από την Ελλάδα που δεν έχουμε αυτόνομα τμήματα φιλοσοφίας (πλην μιας εξαίρεσης). 
 
 
Στην ταινία inception η ψυχανάλυση, ένα από τα λίγα αντικείμενα για το οποίο φαίνεται ο κόσμος να έχει μια κάποια ιδέα, αντιμετωπίζεται με ειρωνεία καθώς η ταινία προχωράει όλο και βαθύτερα μέσα στην λαγουδότρυπα της ριζικής αμφισβήτησης του Ντεκάρτ. Οι αναφορές στο υποσυνείδητο μοιάζουν να χάνονται στο τέλος κάτω από τα βαθύτερα βασικά ερωτήματα της δομής της ανθρώπινης συνείδησης και του νου.
 
Μετά από αυτά τα μονοπάτια είχα αρχικώς και εγώ ανακαλύψει την σύγχρονη φιλοσοφία του νου (Philosophy of Mind), τους σύγχρονους νευροεπιστήμονες όπως τον Ramachandran και βέβαια τα αμείλικτα ερωτήματα για την ελευθερία της βούλησης του ανθρώπου και το τι είναι ανθρώπινη συνείδηση. Ομοβροντία ερωτημάτων που δεν επιδέχονται καμία διαπραγμάτευση.
 
Όπως έλεγε ο Αξελός το θέμα είναι να βάζουμε τα σωστά ερωτήματα και όχι απαραίτητα να δίνουμε τις σωστές απαντήσεις. 
 
Η ταινία αυτή θέτει στον θεατή την αφετηρία των ερωτημάτων της φιλοσοφίας του νου, του μυστηρίου της ανθρώπινης συνείδησης και της ελευθερία της βούλησης.Ουσιαστικά κάνει ένα inception όπως αναφέρεται και στην πλοκή, στα μυαλά των θεατών με την καλλιέργεια των ιδεών που ανέφερα. 

GREEK RIDER