πέρασαν απαρατήρητα αλλά στην πραγματικότητα ανατρέπουν δεσμεύσεις και υποτιθέμενες
σταθερές παραμέτρους στην διαχείριση του Κυπριακού οι οποίες έπαιξαν....
καθοριστικό ρόλο
στην εκλογή του στην Προεδρία. Επιπρόσθετα, εάν δεσμεύσεις για σημαντικές πτυχές του
Κυπριακού ανατρέπονται, ο καθένας μπορεί να διερωτηθεί για το που βρίσκεται ο πάτος σε αυτό
τον κατήφορο.
Στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης του Δ. Χριστόφια (αμέσως με την εκλογή του Φεβρ 2008)
γίνεται αναφορά ότι, αν η αδιαλλαξία της Τουρκίας στο Κυπριακό παραμένει, θα αναζητηθούν
τρόποι για να πληρώσει η Τουρκία κόστος και να αναδειχθούν οι ευθύνες της. Μόλις δε
πρόσφατα, ο ίδιος ο Πρόεδρος εξέφρασε την θέλησή του να συζητήσει απευθείας το Κυπριακό
με την Τουρκία, πράγμα όμως που αρνείται η Άγκυρα. Μια απευθείας συζήτηση του Κυπριακού
με την Τουρκία θα αναδείκνυε την ουσία του ως προβλήματος εισβολής και κατοχής, που
παρεμπιπτόντως, έτσι περιλαμβάνεται και στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης. Εντούτοις, όταν εντός
του 2010 η ίδια η Τουρκία ΥΠΟΧΡΕΩΘΗΚΕ (Απόφαση Δημόπουλος) να παραδεχτεί ως δικό
της ένδικο μέσο για ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ενώπιον του ΕΔΑΔ την «Επιτροπή» για τις Περιουσίες που
σύστησε το ψευδοκράτος (η Τουρκία αναγνώρισε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ότι ο
θεσμός στα κατεχόμενα είναι δικό της πλοκάμι), τι έκανε ο Πρόεδρος;
Ο Πρόεδρος μπορούσε να αδράξει την ευκαιρία και να καταστήσει σαφές ότι το
περιουσιακό δεν μπορεί να συζητείται ως θέμα διακοινοτικής διαφοράς μεταξύ «των ηγετών των
δύο κοινοτήτων», την στιγμή που η Τουρκία ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου αποδέχεται
πως το θέμα των περιουσιών πρέπει να περάσει μέσω μιας Επιτροπής που η ίδια αναγνωρίζει ως
δικό της ένδικο μέσο. Ενώ λοιπόν ο Πρόεδρος εκφράζει απογοήτευση που η Τουρκία αρνείται να
συζητήσει μαζί του πτυχές του κυπριακού που αποτελούν την ουσία του προβλήματος, την ίδια
στιγμή, ο ίδιος δεν αξιοποιεί την ευκαιρία ειδικά στο θέμα των περιουσιών για το οποίο η Τουρκία
υποχρεώθηκε να εμπλακεί άμεσα. Θα ήταν ευτυχές αν τουλάχιστον η πλευρά μας υπέβαλλε
προτάσεις για σεβασμό του δικαιώματος της περιουσίας στην βάση της νομιμότητας. Αντί τούτου,
η διαπραγματευτική μας ομάδα προχώρησε και υπέβαλε «ολοκληρωμένες προτάσεις των Ε/κ
για το περιουσιακό» ενσωματώνοντας τα παράδοξα για τα δικαιώματα του «σημερινού χρήστη»
και όσα αρνητικά προέκυψαν στο ΕΔΑΔ. Στην πράξη, χάσαμε δύο φορές: Χάσαμε διότι το ΕΔΑΔ
απαιτεί από κάθε Ε/κ να προσφεύγει πρώτα στην Τουρκο-Επιτροπή για την περιουσία του και
χάσαμε επίσης διότι η πλευρά μας συνεχίζει το πάρε-δώσε με τον Έρογλου στις περιουσίες χωρίς
να αξιοποιεί την κίνηση της Τουρκίας.
Σε συνέχεια των πιο πάνω, η δέσμευση του Προέδρου για να προκληθεί κόστος
στην Τουρκία εφόσον παραμένει αδιάλλακτη – αδιαλλαξία που δήλωσε ο Πρόεδρος ενώπιον
της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και σε συνάντηση με τα 5 Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου
Ασφαλείας-, δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από τις ενταξιακές της Τουρκίας. Αυτός είναι ο
μοναδικός μοχλός πρόκλησης κόστους επί της Τουρκίας. Όμως, ο Πρόεδρος που διαπιστώνει την
συνεχιζόμενη αδιαλλαξία της Τουρκίας, θα έπρεπε –όπως είναι και η δέσμευσή του- να προβάλλει
επιχειρηματολογία και να σχεδιάζει την παρεμπόδιση των ενταξιακών της. Κάτι τέτοιο δεν γίνεται
κι από πάνω, ο Πρόεδρος δηλώνει προθυμία να ξεπαγώσει κεφάλαια των ενταξιακών εφόσον η
Τουρκία προβεί σε κινήσεις για το λιμάνι Αμμοχώστου! Είναι προφανές ότι οι πιέσεις θα στραφούν
προς εκείνον που δηλώνει πρόθυμος για νέες παραχωρήσεις. Και η διαπραγματευτική μας ομάδα
θα συνεχίσει στην ίδια πορεία που φέρνει απανωτές ήττες και απλά επιχειρεί να περιορίσει τις
ζημιές.
Εάν αυτές ήταν οι θέσεις του Προέδρου, έπρεπε να τεθούν από την αρχή ενώπιον του
κυπριακού λαού για να συνυπολογιστούν. Θέσεις που ως τώρα, μόνο ζημιές συσσώρευσαν.
Επιπλέον, οι επισημάνσεις δείχνουν ότι από την στιγμή που σε θέματα δημόσιας δέσμευσης που
αφορούν την ουσία του Κυπριακού υπάρχει τόση διαφοροποίηση μέσα σε 30 μήνες, ο κατήφορος
δεν θα έχει τελειωμό.
Κώστας Μαυρίδης
mavrides@ucy.ac.cy
